In je zoektocht naar informatie over omgaan met verlies, tegenslag en/of rouw ben je op deze website terecht gekomen. Ik leg graag uit wat ik doe en hoe ik wellicht iets voor je kan betekenen.
In mijn praktijk begeleid ik (jong-)volwassenen in situaties van (verwachte) verlies, rouw en ontwikkelingsprocessen.
Hoewel rouwen in de dagelijkse praktijk een woord is dat vooral 'dood'-gerelateerd lijkt, omvat het begrip meer dan dat. Verlies en rouw gaan namelijk niet alleen over overlijden zoals in eerste instantie vaak wordt gedacht. Het gaat ook over verlies van gezondheid, scheidingen, ontslag, verlies van land, verlies van toekomstperspectief en allerlei andere soorten van verlies. In feite gaan rouw en verlies over alle tegenslagen in het leven en hoe je hiermee omgaat, hoe je je daarin ontwikkelt.
Tijdens ons opgroeien leren we onszelf namelijk manieren en strategieën aan in het omgaan met tegenslag en geleden verliezen. Die aangeleerde strategieën geven ons kracht, maar kunnen tegelijkertijd ook verlieservaringen bedekken. Wat vaak gebeurt, is dat een verlies in het nu, een verlies uit het verleden wakker roept. En soms zijn de strategieën even niet sterk genoeg om het huidige verlies het hoofd te bieden. Of misschien beter gezegd: het hart te bieden….
Wat is verlies?
“Verlies gaat over het permanent missen van, het afscheid nemen van, het verbreken van de verbinding met en de hechting aan iemand met wie, of iets waarmee, een betekenisvolle relatie onderhouden wordt.” (Professioneel begeleiden bij verlies, Jakob van Wielink, Leo Wilhelm en Denise van Geelen-Merks, 2017)
Hoe je met een verlies omgaat, hangt af van meerdere factoren:
Verlies kent vele vormen en iedereen krijg er in zijn of haar leven mee te maken. Tijdens je leven krijg je bijvoorbeeld te maken met ‘natuurlijk’, voorspelbaar verlies, bijvoorbeeld als je op jezelf gaat wonen of bij het afscheid nemen van je collega’s als je een andere baan krijgt. Hoewel deze vormen in de volksmond niet zo snel als verlies worden genoemd, kunnen ook dit keerpunten zijn in je leven. Verlies van werk, van relatie, van gezondheid en van toekomstverwachtingen zoals bij ongewenste kinderloosheid of het krijgen van een zorgintensief kindje, zijn voorbeelden van ingrijpende, onverwachte verliezen waar we als mens eveneens mee geconfronteerd kunnen worden.Eén van de meest ingrijpende verliezen in een mensenleven is het verlies van een dierbare door overlijden. Rouw is een normale, gezonde reactie op zo’nverlies; het is onherroepelijk verbonden aan liefde. Zo’n verlies kan heel ingrijpend zijn en het rouwen om verlies hard werken.
Wat is rouw?
“Rouw is het omgaan met een totaal van gevoelens, gedachten, lichamelijke gewaarwordingen en gedrag dat kan ontstaan wanneer, vrijwillig of gedwongen, afscheid genomen wordt van iets waarmee, of iemand met wie een betekenisvolle relatie werd onderhouden.” (Professioneel begeleiden bij verlies, Jakob van Wielink, Leo Wilhelm en Denise van Geelen-Merks, 2017, §1.2.1).
Rouw wordt ook de achterkant van liefde genoemd. Als je in staat bent lief te hebben, ben je zogezegd ook in staat te rouwen. Rouw verwerken is ook niet loslaten, maar is het anders leren vasthouden. De herinneringen neem je met je mee in vele vormen; in je hart, je verhalen en misschien wel in geuren, een sieraad of recepten. Het is een werkwoord; werk dat je niet alleen, maar wel zelf moet doen. Werk ook, dat tijd nodig heeft. Tijd om het verlies te erkennen en te aanvaarden. En ook het accepteren dat je wereld is veranderd. Gevoelens die gepaard gaan met de bijbehorende pijn, laten zich in vele vormen zien. Alle gevoelens mogen er zijn.
Uiteindelijk gaat rouwen over het aanpassen aan het verlies in je leven, aan een leven met het gemis én met de herinneringen.